Με ιδιαίτερα ανησυχητικά χρώματα περιγράφει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) την κατάσταση της πρόσβασης των Ελλήνων στην υγειονομική περίθαλψη. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Ελλάδα κατατάσσεται ανάμεσα στις χώρες με τις μεγαλύτερες ανισότητες στον τομέα της υγείας, καθώς οι πολίτες αναγκάζονται να καλύπτουν μεγάλο μέρος των ιατρικών τους δαπανών από την τσέπη τους. Παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει τα σχετικά στοιχεία «αδιάφορο πίνακα» και «δημοσκοπικό εύρημα», τα δεδομένα αποκαλύπτουν ένα βαθύ κοινωνικό ρήγμα στην πρόσβαση σε υπηρεσίες περίθαλψης.
Η νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health με τίτλο «Ο ρόλος της υγειονομικής περίθαλψης στη μείωση των ανισοτήτων και της φτώχειας στην Ε.Ε.», αναδεικνύει τη δυσανάλογη επιβάρυνση των ελληνικών νοικοκυριών. Πάνω από ένας στους τρεις Έλληνες (34,3%) πληρώνει από την τσέπη του για υπηρεσίες υγείας, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος δεν ξεπερνά το 14,6%. Το ποσοστό αυτό κατατάσσει τη χώρα στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε. σε ιδιωτικές δαπάνες υγείας, αποκαλύπτοντας το βάθος της κοινωνικής ανισότητας και την αδυναμία του δημόσιου συστήματος να εξασφαλίσει καθολική και ισότιμη κάλυψη.
Η έκθεση επισημαίνει ότι η επαρκής κάλυψη των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης έχει ουσιαστική συμβολή στη μείωση της φτώχειας, συγκρίσιμη με εκείνη των κοινωνικών επιδομάτων. Ωστόσο, από το 2019, αυξάνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη το ποσοστό των πολιτών με ανεκπλήρωτες ιατρικές ανάγκες, με τους χαμηλότερους εισοδηματικά πολίτες να πλήττονται περισσότερο. Στην Ελλάδα, περίπου 9% των πολιτών δηλώνει ότι δεν μπορεί να καλύψει ιατρικές ανάγκες λόγω κόστους, ενώ πάνω από 11% αναφέρει ανεκπλήρωτες οδοντιατρικές ανάγκες για τον ίδιο λόγο.
Η ανισότητα είναι εμφανής και στη δομή χρηματοδότησης των συστημάτων υγείας. Σε επίπεδο Ε.Ε., οι εισφορές υποχρεωτικής ασφάλισης καλύπτουν κατά μέσο όρο το 51% των δαπανών, οι κρατικοί προϋπολογισμοί το 30%, αφήνοντας ένα υπόλοιπο 19% στις άμεσες ιδιωτικές πληρωμές. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο, με αποτέλεσμα να πλήττονται κυρίως οι οικονομικά ασθενέστερες ομάδες. Οι πολίτες αναγκάζονται να αναβάλλουν επισκέψεις σε γιατρούς ή διαγνωστικές εξετάσεις, ακόμη και σε περιπτώσεις που η καθυστέρηση μπορεί να επιδεινώσει σοβαρά την υγεία τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της πρόσβασης σε προσιτές και ισότιμες υπηρεσίες υγείας, επισημαίνοντας ότι οι χώρες με χαμηλή κρατική συμμετοχή στις δαπάνες πρέπει να αναθεωρήσουν το μοντέλο χρηματοδότησής τους. Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει άμεση αναμόρφωση του τρόπου χρηματοδότησης του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ώστε να μειωθούν δραστικά οι άμεσες ιδιωτικές πληρωμές και να προστατευτούν οι ευάλωτες ομάδες, ιδίως οι ηλικιωμένοι και τα φτωχά νοικοκυριά.
Παράλληλα, σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) που συνοδεύει την έκθεση, προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της οικονομικής προστασίας των πολιτών. Μεταξύ αυτών είναι η επέκταση των παροχών του ΕΟΠΥΥ σε όλους τους κατοίκους της χώρας, συμπεριλαμβανομένων όσων εξαρτώνται αποκλειστικά από τις δημόσιες δομές για την περίθαλψή τους, καθώς και η πιο στοχευμένη κατανομή πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό υπέρ των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων.
Η Ελλάδα παραμένει μια χώρα όπου η υγεία κοστίζει ακριβά και η φτώχεια οδηγεί στην αποστέρηση βασικών ιατρικών υπηρεσιών. Η ανάγκη μεταρρύθμισης του συστήματος δημόσιας υγείας και επαναπροσδιορισμού της κρατικής συμμετοχής στις δαπάνες δεν αποτελεί πλέον πολιτική επιλογή, αλλά κοινωνική αναγκαιότητα.
