19 Ιουλίου, 2025
Αρθογραφία Άρθρα

Εσωτερική κρίση, εξωτερική ανάφλεξη, νέα επεισόδια του παγκόσμιου θεάτρου

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το τελευταίο διάστημα έχουν ξεσπάσει επεισόδια και διαδηλώσεις με αφορμή την επανεκκίνηση των πολιτικών μαζικών απελάσεων. Οι αντιδράσεις είναι έντονες σε πολλές πολιτείες, με χιλιάδες πολίτες να καταγγέλλουν απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, αυθαίρετες επαναπροωθήσεις και μια συνολική διολίσθηση της μεταναστευτικής πολιτικής προς κατασταλτικές λογικές. Το κοινωνικό κλίμα είναι βαρύ, ενώ οι εικόνες συγκρούσεων με δυνάμεις ασφαλείας κάνουν τον γύρο του διαδικτύου. Παράλληλα, η δημόσια συζήτηση αναμοχλεύεται από πολιτικές δηλώσεις που προσπαθούν είτε να μετριάσουν την ένταση είτε να την εργαλειοποιήσουν προς επικοινωνιακό όφελος. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς τα βασικά στοιχεία της προηγούμενης πολιτικής του ατζέντας έχουν είτε καταρρεύσει είτε αποδυναμωθεί. Οι δασμοί με την Κίνα, οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογία και οι περικοπές στα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, όπως το Medicaid, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα ή έχουν ήδη ξεχαστεί από τη δημόσια σφαίρα. Στο κενό αυτό, αναζητείται μια νέα αφήγηση, ικανή να κινητοποιήσει εκ νέου το πολιτικό του ακροατήριο και να επαναφέρει τον δημόσιο διάλογο σε γνώριμα, διχαστικά εδάφη.

Καθώς η εσωτερική ατζέντα των ΗΠΑ παρουσιάζει σημάδια κορεσμού, η διεθνής σκηνή μπαίνει δυναμικά στο κάδρο των εξελίξεων. Η προσοχή στρέφεται στη Μέση Ανατολή, έπειτα από μια σειρά αεροπορικών επιθέσεων της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας σε ιρανικό έδαφος. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας The Times of Israel και δηλώσεις στρατιωτικών αξιωματούχων, έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής πέντε κύματα επιθέσεων, με στόχους σε όλη την επικράτεια του Ιράν. Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις υποστηρίζουν ότι επλήγησαν εκατοντάδες στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενώ γίνεται λόγος και για πλήγματα εναντίον κορυφαίων στελεχών της ιρανικής διοίκησης. Μεταξύ των φερόμενων θυμάτων, ιρανικά μέσα ενημέρωσης όπως το IRIB και το IRNA, αναφέρουν τον αρχηγό του IRGC στρατηγό Hossein Salami, τον στρατηγό Gholam Ali Rashid, τον Δρ. Fereydoon Abbasi και τον Δρ. Tehranchi. Παράλληλα, σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση, ο αρχηγός των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων Μοχάμεντ Μπαγκέρι φέρεται να σκοτώθηκε σε μία από τις επιθέσεις.

Η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι για την επιχείρηση χρησιμοποιήθηκαν 330 πύραυλοι και 100 μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η κλίμακα της επίθεσης συγκρίνεται με εκείνη των μαζικών ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων στην Ουκρανία, όπως τονίζουν αναλυτές, καταδεικνύοντας το εύρος και την ένταση της στρατιωτικής επιχείρησης. Παρότι η ιρανική στρατιωτική υποδομή παραμένει εν μέρει ενεργή, η απώλεια ανώτατων στελεχών και επιστημόνων ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στη λειτουργία και τη συνοχή του στρατιωτικο-τεχνολογικού συστήματος της χώρας. Παλαιότερες αναλύσεις έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι η στρατηγική αποκεφαλισμού της ιρανικής ηγεσίας θα μπορούσε να προκαλέσει εσωτερική αστάθεια και στρατιωτική αποδιοργάνωση.

Το Ιράν δεν παρέμεινε αδρανές. Στρατιωτικές πηγές και ανεξάρτητες αναφορές κάνουν λόγο για εκτόξευση άνω των 800 πυραύλων – μεταξύ αυτών βαλλιστικοί, κρουζ και μη επανδρωμένα drones τύπου “καμικάζι” – προς το Ισραήλ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συντονισμένη επίθεση που έχει εξαπολύσει ποτέ η Ισλαμική Δημοκρατία, σύμφωνα με παρατηρητές. Τα συστήματα αεράμυνας του Ισραήλ και των γειτονικών χωρών τέθηκαν σε πλήρη λειτουργία, ενώ υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες αναφορές για εκτεταμένες ζημιές και στρατιωτικά πλήγματα εκτός κατοικημένων περιοχών. Η στρατιωτική ηγεσία του Ιράν φέρεται να εξετάζει επίσημη κήρυξη πολέμου εναντίον του Ισραήλ, γεγονός που εάν επιβεβαιωθεί, θα αποτελέσει ιστορικό ορόσημο για την πορεία της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.

Στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πρώην πρόεδρος Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Μπρετ Μπάιερ του Fox News ότι γνώριζε εκ των προτέρων για τις ισραηλινές επιθέσεις. Τόνισε ότι η Ουάσινγκτον δεν συμμετείχε στρατιωτικά, αν και επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να υπερασπιστούν τόσο το Ισραήλ όσο και τα δικά τους συμφέροντα σε περίπτωση αντίποινων. Επιπλέον, ο ίδιος εμφανίστηκε αισιόδοξος για ενδεχόμενη επιστροφή του Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αν και αρκετοί παρατηρητές αμφισβητούν τη ρεαλιστικότητα αυτής της εκτίμησης υπό το φως των εξελίξεων.

Η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν εξελίσσεται πλέον σε μετωπική αναμέτρηση. Οι γεωπολιτικές διαστάσεις είναι ευρείες: από την κρίση στο εσωτερικό του Ισραήλ και τις διεθνείς καταγγελίες για γενοκτονία στη Γάζα, μέχρι την αποτυχημένη δυτική στρατηγική στην Ουκρανία και την αβεβαιότητα στις αγορές ενέργειας. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο πόλεμος ενδέχεται να αξιοποιείται ως μέσο μετατόπισης της δημόσιας προσοχής από εσωτερικά πολιτικά αδιέξοδα, τόσο για την ισραηλινή όσο και για τη δυτική ηγεσία. Η όποια ιρανική απάντηση, αναλόγως της έκτασης και της έντασής της, μπορεί να μετατρέψει τη σύγκρουση σε ανοιχτό και παρατεταμένο πόλεμο, με άγνωστες συνέπειες για την ασφάλεια της περιοχής και τη διεθνή σταθερότητα.

Η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ρευστή. Οι αντιδράσεις της ιρανικής ηγεσίας, η εμπλοκή τρίτων δυνάμεων και η αντοχή των συμμαχιών θα καθορίσουν την κατεύθυνση των εξελίξεων. Σε μια εποχή γενικευμένης αβεβαιότητας, η Μέση Ανατολή αναδεικνύεται για ακόμη μία φορά σε σημείο καμπής της παγκόσμιας ιστορίας, ενώ η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την πορεία των γεγονότων.