Σε μία σημαντική ανακάλυψη προχώρησαν επιστήμονες: «Ζωντάνεψαν» τα μάτια νεκρού 5 ώρες μετά τον θάνατό του. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες αναβίωσαν νευρικά κύτταρα που αντιλαμβάνονται το φως σε μάτια ενός πεθαμένου.
Δημοσιεύοντας την έρευνά τους στο περιοδικό Nature, μια ομάδα ερευνητών από το Οφθαλμολογικό Κέντρο John A. Moran του Πανεπιστημίου της Γιούτα και συνεργάτες του Scripps Research περιγράφουν πώς χρησιμοποίησαν τον αμφιβληστροειδή ως μοντέλο του κεντρικού νευρικού συστήματος για να διερευνήσουν πώς πεθαίνουν οι νευρώνες αλλά και νέες μεθόδους για την αναζωογόνησή τους.
«Καταφέραμε να ξυπνήσουμε φωτοϋποδοχικά κύτταρα στην ανθρώπινη ωχρά κηλίδα, που είναι το τμήμα του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνο για την κεντρική μας όραση και την ικανότητά μας να βλέπουμε λεπτές λεπτομέρειες και χρώματα», εξηγεί η επιστήμονας του Οφθαλμολογικού Κέντρου Moran, Φατίμα Άμπας, επικεφαλής συγγραφέας της δημοσιευμένης μελέτης.
«Σε μάτια που πήρανε έως και πέντε ώρες μετά το θάνατο ενός δωρητή οργάνων, τα κύτταρα αυτά ανταποκρίνονταν σε έντονο φως, έγχρωμα φώτα, ακόμη και σε πολύ αμυδρές λάμψεις φωτός», συμπληρώνει.
Αξίζει να σημειωθεί αρχικά η ομάδα κατάφερε να αναβιώσει τους φωτοϋποδοχείς, αλλά τα κύτταρα φάνηκε να έχουν χάσει την ικανότητά τους να επικοινωνούν με άλλα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς. Η ομάδα εντόπισε ότι η στέρηση οξυγόνου «φταίει» για αυτή την απώλεια επικοινωνίας. Έτσι για να ξεπεραστεί η πρόκληση, η αναπληρώτρια καθηγήτρια έρευνας του Scripps Anne Hanneken, MD, προμηθεύτηκε μάτια δωρητών οργάνων σε λιγότερο από 20 λεπτά από τη στιγμή του θανάτου, ενώ ο επιστήμονας του Moran Eye Center Δρ Φρανς Βίνμπεργκ, σχεδίασε μια ειδική μονάδα μεταφοράς για την αποκατάσταση της οξυγόνωσης και άλλων θρεπτικών ουσιών στα μάτια των δωρητών οργάνων.
Πρώτη καταγραφή
Ο Δρ Βίνμπεργκ κατασκεύασε επίσης μια συσκευή για τη διέγερση του αμφιβληστροειδούς και τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας των κυττάρων του. Με αυτή την προσέγγιση, η ομάδα κατάφερε να αποκαταστήσει ένα συγκεκριμένο ηλεκτρικό σήμα που παρατηρείται στα ζωντανά μάτια, το «κύμα b». Πρόκειται για την πρώτη καταγραφή του κύματος b που έγινε από τον κεντρικό αμφιβληστροειδή μεταθανάτιων ανθρώπινων οφθαλμών.
«Καταφέραμε να κάνουμε τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς να μιλήσουν μεταξύ τους, όπως κάνουν στο ζωντανό μάτι για να μεσολαβήσουν στην ανθρώπινη όραση», λέει ο Βίνμπεργκ. «Η επιστημονική κοινότητα μπορεί τώρα να μελετήσει την ανθρώπινη όραση με τρόπους που απλά δεν είναι δυνατοί με τα πειραματόζωα» συνέχισε:
Η δρ Άμπας, δήλωσε: «Μέχρι τώρα, δεν ήταν δυνατό να πετύχουμε τα κύτταρα σε όλα τα διαφορετικά στρώματα του κεντρικού αμφιβληστροειδούς να επικοινωνούν μεταξύ τους με τον τρόπο που το κάνουν συνήθως σε έναν ζωντανό αμφιβληστροειδή. Στο μέλλον, θα είμαστε σε θέση να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την προσέγγιση για να αναπτύξουμε θεραπείες για τη βελτίωση της όρασης και της φωτεινής σηματοδότησης στα μάτια με παθήσεις της ωχράς κηλίδας, όπως η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας».
