Σημαντική παρέμβαση πραγματοποίησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη 3η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς, που διεξάγεται στη Νίκαια της Γαλλίας, ανακοινώνοντας τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων στο Ιόνιο και τις νότιες Κυκλάδες μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Η εξαγγελία εντάσσεται στο πλαίσιο της διεθνούς περιβαλλοντικής πρωτοβουλίας 30×30, σύμφωνα με την οποία τα κράτη δεσμεύονται να προστατεύσουν τουλάχιστον το 30% των θαλάσσιων περιοχών τους έως το 2030. Όπως δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός:
«Αυτό είναι το πρώτο βήμα, καθώς θα ακολουθήσουν κι άλλα. Έτσι θα αυξήσουμε τις προστατευόμενες περιοχές στα εθνικά μας ύδατα».
Περιβαλλοντικοί στόχοι και στρατηγική
Στην παρέμβασή του, ο πρωθυπουργός εστίασε:
- Στην ανάγκη για καταπολέμηση της ρύπανσης, διατήρηση της βιοποικιλότητας και στήριξη της βιώσιμης αλιείας
- Στη στήριξη των προσπαθειών απανθρακοποίησης του ναυτιλιακού τομέα, με την προϋπόθεση ότι θα πρόκειται για ολοκληρωμένες και συντονισμένες ενέργειες
Τα νέα θαλάσσια πάρκα, όπως και το Εθνικό Δίκτυο Θαλάσσιων Πάρκων που αναπτύσσεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, έχουν στόχο την ανάσχεση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, την ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας και τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Παρά τον πλούτο της θαλάσσιας ελληνικής φύσης, σήμερα μόνο το 0,3% των χωρικών υδάτων της χώρας τελεί υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας. Η επέκταση του δικτύου θαλάσσιων πάρκων αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των ευρωπαϊκών και διεθνών στόχων για την πράσινη ανάπτυξη και την προστασία των ωκεανών.
Αντιδράσεις από την Τουρκία
Η εξαγγελία, ωστόσο, δεν πέρασε απαρατήρητη από την Άγκυρα. Όπως και τον Απρίλιο του 2024, όταν η Αθήνα είχε ανακοινώσει για πρώτη φορά τον σχεδιασμό θαλάσσιων πάρκων, η Τουρκία αντέδρασε έντονα, προβάλλοντας τις γνωστές διεκδικήσεις περί “γκρίζων ζωνών” στο Αιγαίο. Ειδικότερα, η Τουρκία αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε περιοχές που περιλαμβάνονται στο σχεδιασμό, όπως οι νησίδες Σύρνα, Αυγό, Ζαφορά, Κανδελούσα και Λέβιθα, επικαλούμενη διεθνείς συνθήκες τις οποίες όμως παραβιάζει κατά το δοκούν.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, επισημαίνει ότι οι πρωτοβουλίες αυτές είναι καθαρά περιβαλλοντικού χαρακτήρα, εναρμονισμένες με τις διεθνείς υποχρεώσεις της και τα δικαιώματά της που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
