Σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες θα ενημερώνονται για τις τελικές τιμές των νωπών προϊόντων, όπως οπωροκηπευτικά και κρέατα, έρχεται το επόμενο διάστημα, καθώς το νέο σχέδιο νόμου για την Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή θέτει σε εφαρμογή μια νέα μορφή σήμανσης στα σημεία λιανικής πώλησης. Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, οι λιανέμποροι θα είναι πλέον υποχρεωμένοι να αποτυπώνουν αναλυτικά στα ράφια την πορεία της τιμής κάθε νωπού προϊόντος από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή, επιτρέποντας σε όλους να γνωρίζουν τι συμβάλλει τελικά στο ποσό που πληρώνουν. Με αυτόν τον τρόπο καθίσταται δυνατή η παρακολούθηση των διαδοχικών επιβαρύνσεων που διαμορφώνουν την τελική τιμή και αποτρέπονται αδικαιολόγητες ανατιμήσεις που πλήττουν την καθημερινότητα των πολιτών.
Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μία από τις παρεμβάσεις που είχε προαναγγείλει ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος είχε τονίσει πως στόχος της κυβέρνησης είναι η προστασία των καταναλωτών από φαινόμενα αισχροκέρδειας και στρεβλώσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η διάταξη βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 11 Νοεμβρίου και αποτυπώνει μία πολιτική επιλογή ενίσχυσης της διαφάνειας σε προϊόντα καθημερινής διατροφής, τα οποία έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα από το κύμα ακρίβειας.
Το άρθρο 47 του σχεδίου νόμου προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου θα πρέπει πλέον να αναγράφουν με ευκρινή τρόπο τις πληροφορίες που δείχνουν αναλυτικά πώς διαμορφώθηκε η τελική τιμή. Η λογική είναι πως ο καταναλωτής δεν αρκεί να βλέπει την τιμή, αλλά πρέπει να έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει πώς φτάνει μέχρι εκεί. Η νέα αυτή πρακτική δεν αφορά μόνο την ενημέρωση του κοινού, αλλά και την ίδια τη λειτουργία της αγοράς, καθώς η μείωση της αδιαφάνειας περιορίζει τις αυθαίρετες εμπορικές πρακτικές και ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό.
Η εποπτεία της εφαρμογής του μέτρου ανατίθεται στη νέα Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία θα δημιουργηθεί μέσα από τη συνένωση υφιστάμενων δομών ελέγχου και θα στελεχωθεί με 500 άτομα, εκ των οποίων 300 θα έχουν καθαρά ελεγκτικό ρόλο. Μέχρι να ολοκληρωθεί η συγκρότησή της, ο έλεγχος θα εξακολουθήσει να ασκείται από τη ΔΙΜΕΑ, που ήδη πραγματοποιεί ελέγχους για αισχροκέρδεια, παραπλανητικές πρακτικές και παραβάσεις τιμολογιακής πολιτικής. Η νέα Αρχή θα λειτουργεί επίσης ως κέντρο ενημέρωσης των πολιτών για τα δικαιώματά τους και τους τρόπους διεκδίκησής τους, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη στις συναλλαγές.
Για την πλήρη ενεργοποίηση του μέτρου απαιτείται υπουργική απόφαση, που θα καθορίζει ποιες επιχειρήσεις καλύπτονται, από πότε εφαρμόζεται η υποχρέωση σήμανσης, ποια προϊόντα υπάγονται στις ρυθμίσεις, με ποιον τρόπο θα αποτυπώνεται η διαδρομή τιμής και ποιες κυρώσεις θα επιβάλλονται σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης. Η αγορά θα χρειαστεί να προσαρμοστεί σε νέα τεχνικά και λειτουργικά δεδομένα, ώστε οι πληροφορίες να είναι έγκυρες, σαφείς και εύκολα προσβάσιμες στον καταναλωτή.
Το ζητούμενο για τους πολίτες είναι σαφές: περισσότερος έλεγχος και μεγαλύτερη διαφάνεια. Εάν η ρύθμιση εφαρμοστεί αποτελεσματικά, θα επιτρέψει στους αγοραστές να γνωρίζουν αν μια αύξηση τιμής αντανακλά πραγματικό κόστος παραγωγής ή μεταφοράς ή αποτελεί εμπορική επιλογή που δεν δικαιολογείται από τις συνθήκες. Σε μια εποχή όπου η ακρίβεια πιέζει ασφυκτικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, η δυνατότητα να συγκρίνει κανείς τιμές δίκαια και τεκμηριωμένα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο προστασίας του καταναλωτή και ταυτόχρονα μια έμμεση πίεση προς την αγορά να κινηθεί πιο ορθολογικά και δίκαια.
