31 Οκτωβρίου, 2025
Υγεία

Δέκα χρόνια σιωπής: Ο καρκίνος που κρύβεται στα επεξεργασμένα κρέατα

Το μπέικον, το ζαμπόν και τα λουκάνικα ενδέχεται να περιέχουν νιτρώδη άλατα, ουσίες που χρησιμοποιούνται για τη συντήρησή τους, αλλά έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Η οργάνωση Coalition Against Nitrites (Συνασπισμός κατά των νιτρωδών) ζητά από τη βρετανική κυβέρνηση να επιβάλει προειδοποιητική σήμανση στα προϊόντα αυτά και να θεσπίσει αυστηρότερα μέτρα προστασίας των καταναλωτών.

Σε επιστολή της στις 24 Οκτωβρίου προς τον υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, Γουές Στρήτινγκ, η οργάνωση υπενθυμίζει ότι η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είχε κατατάξει ήδη από το 2015 τα επεξεργασμένα κρέατα ως καρκινογόνα για τον άνθρωπο, βάσει επαρκών στοιχείων που δείχνουν σύνδεση με τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Η υπηρεσία είχε αναφέρει ότι η κατανάλωση μόλις 50 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο κατά 18%.

Δέκα χρόνια αργότερα, σύμφωνα με την οργάνωση, δεν έχουν ληφθεί ουσιαστικά μέτρα προστασίας στη Βρετανία. Οι νιτρώδεις και νιτρικές ενώσεις του νατρίου χρησιμοποιούνται για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής του κρέατος, αποτρέποντας την αλλοίωση, ωστόσο προάγουν τον σχηματισμό νιτροζαμινών — ενώσεων με ισχυρά καρκινογόνο δυναμικό.

Παρά τις επιστημονικές ενδείξεις και την ανησυχία της κοινής γνώμης, η χρήση τους δεν έχει απαγορευτεί, δεν υπάρχει υποχρεωτική σήμανση κινδύνου και δεν έχει δοθεί επαρκής στήριξη στους παραγωγούς για τη μετάβαση σε ασφαλέστερες πρακτικές.

Η Coalition Against Nitrites ζητά από τον υπουργό τρεις συγκεκριμένες δεσμεύσεις:

  1. Υποχρεωτική προειδοποιητική σήμανση στην εμπρόσθια όψη των προϊόντων που περιέχουν νιτρώδη.

  2. Σχέδιο σταδιακής κατάργησης της χρήσης νιτρωδών στα επεξεργασμένα κρέατα που πωλούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

  3. Ενίσχυση της έρευνας και χρηματοδότηση των παραγωγών για την εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων συντήρησης.

Η οργάνωση επικαλείται το παράδειγμα των αντικαπνιστικών κανονισμών, υπογραμμίζοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τη δυνατότητα να πρωτοστατήσει διεθνώς στη θέσπιση προτύπων για ασφαλέστερα τρόφιμα.

Το ζήτημα των νιτρωδών δεν αφορά μόνο τη Βρετανία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυξάνονται οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις των υπερεπεξεργασμένων τροφών, με τον υπουργό Υγείας Ρόμπερτ Φ. Κένεντυ Τζ. και την επιτροπή Make America Healthy Again να επισημαίνουν τον ρόλο τους στην αύξηση της πρόσληψης θερμίδων και στη μείωση της θρεπτικής αξίας των γευμάτων. Έκθεση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) έδειξε ότι πάνω από το 55% των θερμίδων που καταναλώνουν οι Αμερικανοί προέρχεται από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.

Το πρόβλημα έχει και πρακτικές προεκτάσεις. Τον Απρίλιο του 2025, η αμερικανική εταιρεία Smith Packing LLC ανακάλεσε 8,5 τόνους έτοιμων προς κατανάλωση λουκάνικων και άλλων προϊόντων κρέατος, αφού τα επίπεδα νιτρώδους νατρίου υπερέβαιναν τα επιτρεπόμενα όρια. Παρόμοια προειδοποίηση είχε εκδοθεί και τον Ιούνιο του προηγούμενου έτους για προϊόντα μπέικον με υπερβολικές συγκεντρώσεις νιτρωδών.

Η επιστολή της οργάνωσης έρχεται να υπενθυμίσει ότι, παρότι η επιστήμη έχει τεκμηριώσει εδώ και χρόνια τους κινδύνους, οι πολιτικές αποφάσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας εξακολουθούν να καθυστερούν.