Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή παρακολουθεί στενά η Αθήνα, καθώς το Υπουργείο Εξωτερικών επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει τις εξελίξεις και να καθορίσει τα επόμενα βήματα της ελληνικής διπλωματίας σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία. Η ελληνική κυβέρνηση στοχεύει να ξεδιπλώσει συντονισμένες κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο, αναγνωρίζοντας ότι η Άγκυρα ενισχύει το αποτύπωμά της στη Μέση Ανατολή και επιδιώκει ρόλο ρυθμιστή στις κρίσιμες ισορροπίες της περιοχής.
Από κυβερνητικές πηγές επισημαίνεται ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να λειτουργεί ως πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και επιδιώκει να ενισχύσει τη συνεργασία της με καίριους περιφερειακούς «παίκτες» στη Μέση Ανατολή, διατηρώντας ταυτόχρονα τον ρόλο της ως αξιόπιστου συνομιλητή της Δύσης. Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, στην Αθήνα γίνεται λόγος για ιστορική καμπή στη γεωπολιτική σκακιέρα, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η ρευστότητα των επόμενων εβδομάδων.
Στο επίκεντρο της ελληνικής στρατηγικής βρίσκεται η επόμενη ημέρα στη Γάζα. Όπως τονίζει η κυβέρνηση, η Ελλάδα θα είναι παρούσα τόσο στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας όσο και στην ανοικοδόμηση των υποδομών, με στόχο να συμβάλει ενεργά στη σταθεροποίηση της περιοχής. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, μετά τη συνάντησή του με την Παλαιστίνια ομόλογό του Βαρσέν Αγαμπεκιάν, υπογράμμισε πως «η Ελλάδα φιλοδοξεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην επόμενη μέρα στη Γάζα και στη Μέση Ανατολή και είναι έτοιμη να συμβάλει ουσιαστικά στην εφαρμογή των διεθνών πρωτοβουλιών, με βάση το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Την ίδια στιγμή, η Αθήνα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Συρία, όπου οι Κούρδοι έχουν ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με τη Δαμασκό για την ένταξη των στρατιωτικών τους δυνάμεων υπό την ομπρέλα των συριακών αρχών ασφαλείας. Το γεγονός αυτό ενισχύει την αίσθηση ότι επαναχαράσσεται ο πολιτικός και στρατιωτικός χάρτης της περιοχής, με τη συμμετοχή και τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας. Δεν είναι τυχαίο ότι, πριν από λίγες ημέρες, οι Τούρκοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας υποδέχθηκαν στην Άγκυρα τους ομολόγους τους από τη Συρία, σε μια ένδειξη αναθέρμανσης των σχέσεων μετά από περισσότερο από μία δεκαετία.
Η Άγκυρα, μέσα από σειρά συντονισμένων κινήσεων, επιδιώκει να καταστεί κυρίαρχος παράγοντας στην περιφερειακή γεωπολιτική εξίσωση, εκμεταλλευόμενη τις ρευστές ισορροπίες και την επιθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών για περιορισμό της άμεσης εμπλοκής τους στη Μέση Ανατολή. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να έχει λάβει θετικά σχόλια από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος σε πρόσφατες δηλώσεις του χαρακτήρισε τον Τούρκο πρόεδρο «ηγέτη με επιρροή που μπορεί να συμβάλει στην ειρήνη». Ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος δεν απέκλεισε μάλιστα το ενδεχόμενο η Τουρκία να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή και στο ουκρανικό μέτωπο, εκτιμώντας ότι θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στον τερματισμό του πολέμου.
Από την πλευρά του, ο Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι ο Τραμπ του ζήτησε να διατηρηθεί ο δίαυλος επικοινωνίας τους, ενώ αναφερόμενος στην επόμενη μέρα στη Γάζα έκανε λόγο για «σημαντικό ρόλο» που μπορεί να διαδραματίσει η Τουρκία στη διαδικασία ανασυγκρότησης, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Άγκυρα θα επιχειρήσει να τοποθετηθεί στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Αθήνα κρατά «μικρό καλάθι» σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι προσδοκίες για πρόοδο στον διάλογο παραμένουν χαμηλές, καθώς το κλίμα έχει ψυχρανθεί μετά την ακύρωση, με πρωτοβουλία της Άγκυρας, της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν που είχε προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Παράλληλα, δεν έχει ακόμη καθοριστεί ημερομηνία για τη διεξαγωγή του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, ενώ οι τουρκικές δηλώσεις των τελευταίων μηνών δείχνουν ότι η Άγκυρα επιμένει στο αναθεωρητικό της αφήγημα.
Η ελληνική κυβέρνηση επιμένει ότι ο διάλογος με την Τουρκία παραμένει επιδίωξη, αλλά δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Στόχος είναι να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, ώστε οι διαφορές να μην οδηγούν αυτομάτως σε εντάσεις, αλλά, όπως υπογραμμίζεται, δεν πρόκειται να τεθεί προς συζήτηση κανένα θέμα που αφορά τις θεμελιώδεις «κόκκινες γραμμές» της χώρας.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης επανέλαβε πρόσφατα ότι «επιδιώκουμε μια λειτουργική σχέση με την Τουρκία, μια σχέση καλής γειτονίας· δεν είναι εποχή για να παράγονται κρίσεις». Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αποστούμε από τις πάγιες θέσεις της και από τις πρωτοβουλίες που ενισχύουν τη διαπραγματευτική της ισχύ. «Αυτό έχει αποδειχθεί περίτρανα την τελευταία διετία», είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος σε κινήσεις που, όπως υπογράμμισε, «έχουν διαμορφώσει ένα ενισχυμένο πλαίσιο διαπραγμάτευσης για τη χώρα μας».
Η ελληνική διπλωματία παραμένει σε επιφυλακή, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στις ταχύτατες περιφερειακές εξελίξεις και στην ανάγκη προστασίας των εθνικών συμφερόντων, με την πεποίθηση ότι η επόμενη φάση στη Μέση Ανατολή θα καθορίσει τις ισορροπίες και στη Μεσόγειο.
