Μια βαρύτατη καταγγελία για κύκλωμα που αφορά Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ), υψηλόβαθμα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και ιδιωτικές εταιρείες όπως η GAIA Επιχειρείν και η Neuropublic, κατατέθηκε τόσο στη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ κατά τη διάρκεια της θητείας του κ. Νίκου Σαλάτα όσο και στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα. Παρά τη σοβαρότητά της, η υπόθεση φαίνεται να έχει αποσιωπηθεί. Σύμφωνα με την καταγγελία, το συνολικό ύψος των παράνομων επιδοτήσεων που ενθυλακώθηκαν μέσω εικονικών τιμολογίων ξεπερνά τα 25 εκατ. ευρώ, με το επίκεντρο της απάτης να εντοπίζεται στα νέα «οικολογικά σχήματα» του Πυλώνα Ι της ΚΑΠ.
Τα «οικολογικά σχήματα», που εφαρμόζονται από το 2023, φέρονται να αποτέλεσαν το νέο πεδίο δράσης για τη συστηματική υπεξαίρεση κοινοτικών ενισχύσεων. Οι παραγωγοί καλούνται, για παράδειγμα, να παράγουν ή να προμηθευτούν κομπόστ και να το εφαρμόσουν στα αγροτεμάχια τους. Ωστόσο, όπως καταγγέλλεται, πλαστά τιμολόγια ανακύκλωσης και κομποστοποίησης κυκλοφόρησαν μαζικά, χωρίς να έχουν παραχθεί ή μεταφερθεί ποτέ πραγματικά προϊόντα.
Κρίσιμο στοιχείο είναι πως το σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ δέχεται απλό σκανάρισμα των τιμολογίων, χωρίς υποχρεωτικά πεδία όπως ΑΦΜ, ποσότητες ή ημερομηνίες, κάτι που επιτρέπει την μαζική κατάθεση εικονικών στοιχείων, ακόμα και από συγγενικά ΑΦΜ.
Οι βασικές περιπτώσεις οικολογικών σχημάτων με καταγγελίες
Οι πιο χαρακτηριστικές κατηγορίες που καταγγέλλεται ότι χρησιμοποιήθηκαν για παράνομες ενισχύσεις είναι:
- ECO 04.01 έως 04.04: Κομποστοποίηση υπολειμμάτων σε αρόσιμες, κηπευτικές, δενδρώδεις και αμπελουργικές καλλιέργειες.
- ECO 06.22: Χρήση ψηφιακών δακοπαγίδων.
- ECO 31.9: Διατήρηση βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.
Στην κορυφή των καταγγελιών βρίσκονται τα ΚΥΔ Ντογκούλης-Παπαδούλη (Λάρισα) και Πλάτης Μιχάλης (Ηράκλειο), που φέρονται να έχουν πρωταγωνιστήσει στην υποβολή χιλιάδων πλαστών παραστατικών. Η εταιρεία Creta Recycling, καθώς και η Recycling Project, παρουσιάζονται ως «προμηθευτές» εικονικών δικαιολογητικών, ενώ μέσω της παγίας εντολής στην τράπεζα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ και το GAIA Επιχειρείν φέρονται να διασφάλιζαν τις πληρωμές σε ΚΥΔ και μεσάζοντες.
Η ταρίφα ήταν 75 ευρώ/ΑΦΜ, από τα οποία τα 50 ευρώ πήγαιναν στις εταιρείες «ανακύκλωσης» και τα 25 ευρώ στα ΚΥΔ, ανεξαρτήτως αν υπήρχε πράγματι αγορά κομπόστ ή δακοπαγίδων.
Σε άλλο οικολογικό σχήμα, οι παραγωγοί λάμβαναν ενίσχυση για χρήση ψηφιακών δακοπαγίδων. Όπως καταγγέλλεται, οι παγίδες παραδίδονταν μόνο σε λίγους παραγωγούς και οι υπόλοιποι λάμβαναν πλαστά τιμολόγια. Σε περίπτωση ελέγχου, οι λίγες υπαρκτές παγίδες μεταφέρονταν προσωρινά στα δέντρα των ελεγχόμενων εκμεταλλεύσεων για να παραπλανήσουν τους επιθεωρητές.
Η «φούσκα» των βιολογικών – Σκάνδαλο εκατοντάδων εκατομμυρίων
Η πιο εκτεταμένη απάτη, σύμφωνα με την καταγγελία, εντοπίζεται στο σχήμα 31.9 που αφορά τη διατήρηση της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Οι επιδοτήσεις εδώ ξεπερνούν τα 240 εκατ. ευρώ, και ένα στενό κύκλωμα ΚΥΔ και φορέων πιστοποίησης ελέγχει ποιοι παραγωγοί θα συμμετάσχουν, ζητώντας προμήθειες 9-11%, καθώς και 300-400 ευρώ από κάθε κτηνοτρόφο για να προμηθευτούν πλαστά τιμολόγια για βιολογικές ζωοτροφές.
Παραδείγματα που παρουσιάζονται δείχνουν το βάθος της απάτης:
- Παραγωγοί από την Κρήτη να δηλώνουν κληρονομιές στην Άνδρο και να προμηθεύονται εικονικό κομπόστ και δακοπαγίδες.
- Τιμολόγια ζωοτροφών με τιμές 7–10 φορές κάτω της αγοράς, π.χ. μηδική με 0,01 €/κιλό αντί 0,12 €/κιλό.
- Τιμολόγια μεταξύ παραγωγών με καταβολή «μετρητοίς» ακόμα και όταν οι πωλητές βρίσκονται στον Έβρο και οι αγοραστές στην Κρήτη.
Το σύστημα δεν διασταυρώνει τίποτα – Κανείς δεν τιμωρείται
ο λογισμικό του ΟΠΕΚΕΠΕ, που διαχειρίζεται η Neuropublic, δεν προβλέπει καμία σοβαρή διασταύρωση στοιχείων. Τα πλαστά παραστατικά υποβάλλονται μαζικά, κανείς δεν τα ελέγχει, και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι πλήρως αποδιοργανωμένοι ή συνένοχοι, σύμφωνα με τις καταγγελίες.
Το GAIA Επιχειρείν φέρεται να παρέχει «στοχευμένη πληροφόρηση» στα ΚΥΔ για το πού και πώς μπορούν να υποβληθούν τιμολόγια χωρίς να κινδυνεύουν να εντοπιστούν. Αρκετοί παραγωγοί δηλώνουν ΟΣΔΕ σε ένα ΚΥΔ και προσκομίζουν τα δικαιολογητικά από άλλο, ώστε να θολώσουν τα ίχνη.
Παρά τη σοβαρότητα των καταγγελιών, την ύπαρξη στοιχείων, τιμολογίων και εμπλεκόμενων προσώπων, δεν έχει κινηθεί καμία έρευνα. Οι καταγγέλλοντες τονίζουν ότι το σύστημα είναι πλήρως θωρακισμένο από μέσα, με υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ να εγγυώνται την «ατιμωρησία».