Σοκ έπαθαν οι Γερμανοί καταναλωτές στην Κολωνία όπου η εταιρεία κοινής ωφέλειας Rheinenergie ανακοίνωσε ότι από τον Οκτώβριο όσοι πελάτες δεν έχουν κλειδώσει συμβόλαια με σταθερές τιμές θα δουν τους λογαριασμούς για φυσικό αέριο να διπλασιάζονται λόγω αύξησης κατά 450% στο κόστος προμηθειών από τη Ρωσία!
Στην Ελλάδα τα αποθέματα θα έχουν τελειώσει πριν τα Χριστούγεννα και η μείωση κατά 20% των φορτίων από ΗΠΑ λόγω της έκρηξης στο Freeport (τέλη Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσουν οι εξαγωγές πάλι), αλλά και η παγκόσμια φρενίτιδα στην ζήτηση LNG (εξαπλάσια η τιμή του από το μέχρι πρότινος φτηνό ρωσικό φυσικό αέριο) κάνει όνειρο την αύξηση των ελληνικών εισαγωγών.
Για να μειωθεί η ελληνική κατανάλωση ετοιμάζεται να ανακοινωθεί νέα αύξηση της τιμής του, κατά τα γερμανικά πρότυπα.
Συνολικά, οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη βρίσκονται περίπου στο ένα τρίτο των επιπέδων του 2021, κι ενώ αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, και η ίδια η Ρωσία μειώνει περαιτέρω τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του Nord Stream 1, του μεγαλύτερου αγωγού της ηπείρου, επικαλούμενη κυρίως τεχνικά ζητήματα.
Μόλις τις προάλλες, επικαλούμενη ανάγκες επισκευής του τεχνικού εξοπλισμού, η Ρωσία ανακοίνωσε μια ακόμη μείωση της ποσότητας φυσικού αερίου που ρέει μέσω του Nord Stream 1, ο οποίος λειτουργεί πλέον με δυναμικότητα μόνο 20%.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι τιμές του φυσικού αερίου να εκτοξευθούν σε αδιανόητα επίπεδα – σχεδόν 10 φορές υψηλότερα από ό,τι πριν από δύο χρόνια.
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν αυξηθεί ανάλογα.
Η άνοδος των τιμών της ενέργειας τροφοδοτεί ήδη έναν πληθωρισμό ρεκόρ — αυτή τη στιγμή είναι κοντά στο 9% και αυξάνεται — που συμπιέζει την καταναλωτική δύναμη, βυθίζει χιλιάδες στη φτώχεια και επιβαρύνει δραματικά τη βιομηχανία.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη Γερμανία, η οποία εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Πράγματι, η γερμανική βιομηχανική παραγωγή συρρικνώνεται για πάνω από τρεις μήνες.
Παραδόξως, το 16% των βιομηχανικών γερμανικών εταιρειών έχουν μειώσει την παραγωγή ή έχουν αναστείλει εν μέρει τις δραστηριότητές τους λόγω της αύξησης των τιμών της ενέργειας.
Αυτό εξηγεί γιατί τον περασμένο μήνα η Γερμανία έγινε η πρώτη χώρα που κλιμάκωσε την προειδοποίησή της για την τροφοδοσία φυσικού αερίου σε «επίπεδο συναγερμού».
Η συνδυασμένη επίδραση της αύξησης των τιμών, της υστέρησης της ζήτησης (τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, καθώς η Κίνα επιστρέφει στο lockdown) και της πτώσης της παραγωγής και των επενδύσεων παγώνουν ήδη την ανάπτυξη στην Ελλάδα.
Κι ενώ ιδρύματα όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ, παρά τις σημαντικές καθοδικές αναθεωρήσεις, εξακολουθούν να προβλέπουν ότι το πραγματικό ΑΕΠ στην ΕΕ θα είναι γύρω στο 1,5% φέτος, αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι ακόμη και αυτές οι προβλέψεις είναι υπερβολικά αισιόδοξες, αλλά στην Ελλάδα θα είναι είδηση αν κρατηθεί σε θετικό επίπεδο η ανάπτυξη.
Άλλωστε ο τουρισμός μπορεί σε επίπεδο αφίξεων να πηγαίνει καλά, αλλά σε επίπεδο εσόδων θα υπολείπεται κατά πολύ των 18 δισ. του 2019. Αν φτάσει τα 14 δισ. ευρώ, θα είναι επιτυχία!
Ο Carsten Brzeski, Chief Economist της Ευρωζώνης στην ING bank, για παράδειγμα, προβλέπει η Ελλάδα θα περάσει σε ύφεση στο τέλος του έτους καθώς οι υψηλές τιμές μειώνουν την αγοραστική δύναμη.
Η ενέργεια, άλλωστε, είναι κυριολεκτικά η ψυχή της οικονομίας. Είναι αυτό που κρατά τα σπίτια μας φωτισμένα και ζεστά (ή δροσερά) και τα αυτοκίνητα, τις βιομηχανίες, τα σούπερ μάρκετ και τα ηλεκτρονικά μας gadget σε λειτουργία. Χωρίς αυτό, ο πολιτισμός κυριολεκτικά σταματά.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εάν τα ενεργειακά αποθέματα της Ευρώπης δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στη ζήτηση, οι συνέπειες θα είναι αδιανόητες: τα εργοστάσια θα αναγκαστούν να κλείσουν, οι εργαζόμενοι θα απολυθούν και τα νοικοκυριά θα αναγκαστούν να περιορίσουν τη χρήση ηλεκτρισμού και θέρμανσης σε συγκεκριμένες ώρες.
Η Ευρώπη κινδυνεύει να οδηγηθεί σε κοινωνική κατάρρευση
Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Annalena Baerbock παραδέχτηκε πρόσφατα ότι οι ελλείψεις φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα «θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν λαϊκές εξεγέρσεις»: ταραχές, λεηλασίες, στρατιωτικό νόμο, πιθανώς και ανατροπή κυβέρνησεων.
Επιπλέον, τα επίπεδα αποθήκευσης και η χωρητικότητα αποθήκευσης διαφέρουν πολύ στην ΕΕ. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Ελλάδα η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Βουλγαρία και η Κροατία, τα αποθέματά τους θα εξαντληθούν έως τον Δεκέμβριο ακόμη και αν γεμίσουν πλήρως τις αποθήκες τους (ενώ άλλες υστερούν σοβαρά στην πλήρωση των δεξαμενών).
Η Γερμανία παραμένει η πιο εκτεθειμένη. Παρά το γεγονός ότι διαθέτει μακράν τις μεγαλύτερες δεξαμενές αποθήκευσης στην Ευρώπη, η εγχώρια ζήτηση για φυσικό αέριο είναι εξίσου μεγάλη και οι δεξαμενές της φτάνουν μόνο για 108 ημέρες κατανάλωσης. Οι γεμάτες δεξαμενές της Γερμανίας θα στεγνώσουν στις 16 Φεβρουαρίου και καθώς επί του παρόντος είναι γεμάτες μόνο κατά το 67%, θα αδειάσουν το Δεκέμβρη αν η Ρωσία κλείσει αύριο το φυσικό αέριο.
Στο Βερολίνο το προεδρικό μέγαρο στο Βερολίνο δεν φωτίζεται πλέον τη νύχτα, η πόλη του Ανόβερου κλείνει το ζεστό νερό στα ντους των πισινών και των γυμναστηρίων της και οι δήμοι σε όλη τη χώρα ετοιμάζουν χώρους που θα παρέχουν θέρμανση για να προστατεύσουν από το κρύο του επερχόμενου χειμώνα όσους έχουν ανάγκη.
Η Γερμανία επιστρέφει και πάλι σε εποχές που είχε να ζήσει από το 1945 μετά την ολική της καταστροφή στον Β’ ΠΠ! Αυτός είναι και ο λόγος που πρόσφατα η Ρωσία «τρόλαρε» την Δύση για αυτό που την περιμένει τον χειμώνα.
Αιτία οι συνεχώς μειούμενες ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη που έχουν εκτοξεύσει στα ύψη τις τιμές οι οποίες βρίσκονται ξανά πάνω από τα 200 ευρώ η μεγαβατώρα (MWh).
«Σε ένα διαμέρισμα της Κολωνίας με 10.000 Kwh (κιλοβατώρες) ετήσια κατανάλωση, το ετήσιο κόστος αυξάνεται σε περίπου 2.002 ευρώ (παλαιότερα: ήταν περίπου 960 ευρώ)», ανέφερε η Rheinenergie, η οποία προμηθεύσει την Κολωνία με φυσικό αέριο, σε δήλωσή της.
Η Rheinenergie ανακοίνωσε πως αυξάνει τις τιμές του φυσικού αερίου στα 18,30 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα (Kwh) από 7,87 που είναι σήμερα.Η κατάσταση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι καταναλωτές στην Κολωνία με την ενέργεια είναι η κατάσταση που καλούνται να αντιμετωπίσουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις σε όλη τη Γερμανία και εν συνεχεία και στην Ευρώπη.
Οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να γεμίσουν τους αντίστοιχους αποθηκευτικούς χώρους με φυσικό αέριο, με τη Ρωσία να διατηρεί μειωμένες τις ροές ώστε να καλύπτεται μόνο η τρέχουσα ζήτηση.
Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια: Σημαίνει ότι ο χειμώνας θα βρει την Ευρώπη με άδειες δεξαμενές και μέχρι το Δεκέμβριο δεν θα υπάρχει φυσικό αέριο διαθέσιμο για θέρμανση κι άλλες βασικές ανάγκες.
Η Γερμανία φλερτάρει ακόμη και με το ενδεχόμενο «bailout» της βιομηχανικής της παραγωγής, με τον Όλαφ Σολτς, να έχει να αντιμετωπίσει ένα πολύ δύσκολο χειμώνα στο ενεργειακό πεδίο και οι υπουργοί του προετοιμάζουν την κοινωνία για περικοπές, ακόμα και στο οικιακό ρεύμα.
Μάλιστα, να σημειωθεί πως την ώρα που η Ρωσία συνεχίζει το «μαρτύριο της σταγόνας» προς την ΕΕ, διοχετεύοντας φυσικό αέριο στο 20% της δυναμικότητάς του, με την επίκληση «τεχνικών λόγων», πάνω από το επίπεδο των 200 ευρώ ανά MWh κινείται για άλλη μία φορά η τιμή του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά.
Δεδομένου ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου προς τη Γερμανία ανέρχονταν στις αρχές του 2022 σε ποσοστό 55% (από 40% το 2012), η γερμανική κυβέρνηση υλοποιεί ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τηλεργασία, περικοπές στη θέρμανση και την ψύξη, θερμοστάτη στα δημόσια κτίρια και μείωση του ηλεκτροφωτισμού.
Η ισχυρή Γερμανία, αναμένεται το επόμενο διάστημα να επιστρέψει στον χειμώνα του 1945-1946, καθώς οι ανοησίες των Όλαφ Σολτς και Αναλένας Μπέρμποκ διαλύουν την άλλοτε κραταιά οικονομία.
Η ανησυχία των καταναλωτών αλλά και των επιχειρήσεων είναι έκδηλη για το πώς θα βγει ο χειμώνας. Τα νοικοκυριά στη Γερμανία εξαρτώνται περισσότερο από αυτά στην Ελλάδα, για παράδειγμα, προκειμένου να ζεσταθούν το χειμώνα με φυσικό αέριο, αλλά αυτή δεν είναι η μόνη ανησυχία.
Στη Γερμανία, στη χώρα μας και σε άλλες χώρες της Ευρώπης μεγάλο ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται επίσης από φυσικό αέριο, γεγονός που δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για επάρκεια και πιθανή επιβολή δελτίου ή διακοπές ρεύματος.
Ο χρόνος ήδη μετρά αντίστροφα καθώς παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε ακόμη στο καλοκαίρι, δεν έχουν μείνει πολλές εβδομάδες μέχρι να μπορέσουν οι κυβερνήσεις να αυξήσουν τις προμήθειες φυσικού αερίου.
Ενδεικτικό του προβληματισμού που υπάρχει είναι ότι με το που έκανε τις σχετικές ανακοινώσεις για αυξήσεις η Rheinenergie, τα τηλέφωνα έσπασαν από καταναλωτές που ζητούσαν ενημέρωση. Λόγω του μεγάλου όγκου τηλεφωνημάτων η εταιρεία αναγκάστηκε να βάλει μήνυμα στον ιστότοπό της προειδοποιώντας για μεγάλους χρόνους αναμονής.
Η κυβέρνηση της Γερμανίας από την πλευρά της αρνήθηκε να σχολιάσει την ανακοίνωση της Rheinenergie με εκπρόσωπο του υπουργείο Ενέργειας να δηλώνει ότι “Είναι αλήθεια ότι οι τιμές του φυσικού αερίου και της ενέργειας έχουν αυξηθεί σημαντικά από την αρχή του ρωσικού πολέμου… και ότι οι τιμές αγοράς για τις εταιρείες αυξάνονται επίσης ως αποτέλεσμα”, σύμφωνα με το Reuters
Η εταιρεία θα ενημερώσει όλους τους πελάτες φυσικού αερίου της για την αύξηση της τιμής και η μηνιαία προπληρωμή θα προσαρμοστεί για την αποφυγή υψηλών ετήσιων λογαριασμών, ανακοίνωσε η εταιρεία.
Όπως ανέφερε σε εκτεταμένο δημοσίευμά του το Bloomberg, οι προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας στη Γερμανία «είναι μόνο η αρχή μιας κρίσης που θα κυματίσει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μπορεί να είναι ακόμα η κορύφωση του καλοκαιριού, αλλά η Γερμανία έχει λίγο χρόνο να χάσει για να αποτρέψει ελλείψεις ενέργειας αυτόν τον χειμώνα, οι οποίες θα ήταν άνευ προηγουμένου για μια ανεπτυγμένη χώρα.
Μεγάλο μέρος της Ευρώπης αισθάνεται την πίεση από την πίεση της Ρωσίας στις παραδόσεις φυσικού αερίου, ωστόσο καμία άλλη χώρα δεν είναι τόσο εκτεθειμένη όσο η μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου, όπου σχεδόν τα μισά σπίτια βασίζονται στο καύσιμο (αυτό) για θέρμανση», σημειώνεται.
