Μεγάλη καθυστέρηση αναμένεται στην καταβολή των πολυαναμενόμενων αναδρομικών για δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους, οι οποίοι καλούνται να οπλιστούν με απίστευτη υπομονή. Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις, οι πληρωμές δεν πρόκειται να γίνουν εντός Μαΐου, όπως είχε ανακοινωθεί, με αποτέλεσμα περίπου 82.000 δικαιούχοι να περιμένουν χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα. Οι πληροφορίες δείχνουν ότι η καθυστέρηση μπορεί να ξεπεράσει και τους δύο μήνες, αφήνοντας τους συνταξιούχους μετέωρους για ακόμη μία φορά.
Η δυσλειτουργία του κρατικού μηχανισμού αποτελεί για άλλη μια φορά τον πυρήνα του προβλήματος. Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων δεν έχει ολοκληρώσει ακόμη τη διαδικασία συγκέντρωσης των απαραίτητων στοιχείων, με συνέπεια ο ΕΦΚΑ να μην διαθέτει το αναγκαίο αρχείο για να προχωρήσει στην καταβολή των αναδρομικών ποσών, τα οποία φτάνουν μέχρι και τις 8.500 ευρώ ανά δικαιούχο. Παρά τις υποσχέσεις από τα συναρμόδια Υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών, η πραγματικότητα δείχνει άλλη μία φορά την αδυναμία του συστήματος να ανταποκριθεί σε βασικές του υποχρεώσεις προς τους πολίτες.
Τα αναδρομικά αφορούν δύο μεγάλες κατηγορίες: πρώτον, 40.000 συνταξιούχους με πάνω από 30 έτη ασφάλισης από 29 Ταμεία κύριας ασφάλισης, για τους οποίους εφαρμόστηκαν τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου 4670/2020· δεύτερον, 42.000 συνταξιούχους από τις Ένοπλες Δυνάμεις, των οποίων οι κύριες συντάξεις έχουν επανυπολογιστεί, αλλά η καταβολή των αντίστοιχων αναδρομικών εκκρεμεί.
Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται περιπτώσεις με ελλιπή ή ασαφή στοιχεία, όπως χρόνοι διαδοχικής ή παράλληλης ασφάλισης, εργασία μετά τη συνταξιοδότηση, καθώς και λανθασμένα δηλωμένες αποδοχές. Για αυτούς τους συνταξιούχους, ο επανυπολογισμός έγινε τον Οκτώβριο του 2023, βάσει του νόμου Βρούτση, όμως ο ΕΦΚΑ διαπίστωσε αστοχίες στον τρόπο υπολογισμού, ειδικά για όσους έχουν διπλή ασφάλιση, με αποτέλεσμα να παγώσουν οι πληρωμές.
Οι προσαυξήσεις που προβλέπονται κυμαίνονται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης: για 31 έτη, η αύξηση ξεκινά από 1,08% επί της ανταποδοτικής σύνταξης, ενώ για 40 έτη φτάνει το 7,2%. Οι υπόλοιποι λαμβάνουν ανάλογα ποσοστά ανάλογα με τα χρόνια τους. Σημειώνεται ότι τα ποσά των αναδρομικών είναι μεικτά και υπόκεινται σε σημαντικές κρατήσεις: 6% για υγειονομική περίθαλψη, από 3% έως 14% για την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, καθώς και φόρος 20% επί του συνολικού ποσού.
Η κρατική αδράνεια και η διοικητική ασυνεννοησία συνεχίζουν να ταλαιπωρούν μια κοινωνική ομάδα που περίμενε –και δικαίως– να δει τους κόπους δεκαετιών να αναγνωρίζονται στην πράξη. Αντί γι’ αυτό, η αγωνία παρατείνεται και οι υποσχέσεις μένουν στα λόγια.
Σε φάση ολοκλήρωσης βρίσκονται οι επανυπολογισμοί των συντάξεων για χιλιάδες απόστρατους, με τον ΕΦΚΑ να ετοιμάζεται να καταβάλει τα αναδρομικά που προκύπτουν από τις μειώσεις του νόμου 4093/2012. Πρόκειται για ποσά που κυμαίνονται από 1.200 έως 3.500 ευρώ ανά δικαιούχο και αφορούν κυρίως συνταξιούχους των Ενόπλων Δυνάμεων, των οποίων οι κύριες συντάξεις υπερβαίνουν τα 2.500 ευρώ. Τα χρήματα αυτά αντιστοιχούν σε περίοδο 27 μηνών και αναμένεται να δοθούν σταδιακά, πιθανόν εντός του καλοκαιριού, σε δεκάδες χιλιάδες δικαιούχους.
Ο ΕΦΚΑ έχει ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία υπολογισμού των διαφορών που δημιουργήθηκαν υπέρ των απόστρατων, αναμένοντας μόνο την αποστολή του απαραίτητου αρχείου από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ώστε να προχωρήσει στις πληρωμές. Οι αναδρομικές διαφορές προέρχονται από την τροποποίηση στον τρόπο εφαρμογής των μειώσεων του νόμου 4093, η οποία τέθηκε σε ισχύ από τον Απρίλιο του 2023.
Συγκεκριμένα, η μείωση που ίσχυε για συντάξεις και μερίσματα με συνολικό άθροισμα άνω των 1.000 ευρώ σταμάτησε να εφαρμόζεται στα μερίσματα που λαμβάνουν οι απόστρατοι από τα μετοχικά τους ταμεία. Από τότε, στις περικοπές υπολογίζεται μόνο η κύρια σύνταξη και όχι το μέρισμα, γεγονός που οδήγησε σε αυξήσεις των καθαρών αποδοχών για πολλούς συνταξιούχους. Η αναπροσαρμογή αυτή δημιούργησε θετικές διαφορές οι οποίες πλέον μετατρέπονται σε αναδρομικά, δίνοντας μια ανάσα σε μια κατηγορία συνταξιούχων που έχει δεχθεί σειρά μειώσεων την τελευταία δεκαετία.
