Μια νέα διάσταση στη διερεύνηση της τραγωδίας των Τεμπών δόθηκε την Παρασκευή, όταν ο ομότιμος καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γρηγόρης Παπαγιάννης, κατέθεσε ενώπιον του ειδικού εφέτη ανακριτή Λάρισας, εκφράζοντας σαφείς αμφιβολίες για τα ευρήματα της έκθεσης του καθηγητή Δημήτρη Καρώνη, η οποία αφορά την πηγή της φονικής πυρόσφαιρας που προκλήθηκε μετά τη σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών στις 28 Φεβρουαρίου 2023.
Ο κ. Παπαγιάννης, ηλεκτρολόγος μηχανολόγος μηχανικός, κλήθηκε από τον ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη και κατέθεσε τεχνική έκθεση, υποστηρίζοντας πως η ενέργεια που εκλύθηκε από τα ηλεκτρικά τόξα των μετασχηματιστών δεν ήταν επαρκής για τη δημιουργία πυρόσφαιρας από τα έλαια σιλικόνης που χρησιμοποιούνται ως μονωτικό μέσο. «Δεν υπήρξε έκρηξη από εσωτερικό βραχυκύκλωμα. Άρα, τα ηλεκτρικά τόξα δεν είχαν την απαραίτητη ισχύ για να προκαλέσουν πυρόσφαιρα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η κατάθεσή του έρχεται σε αντίθεση με το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης Καρώνη, σύμφωνα με την οποία, υπό προϋποθέσεις υψηλής ισχύος ηλεκτρικού τόξου, τα έλαια σιλικόνης μπορούν να προκαλέσουν πυρόσφαιρα. Η έκθεση αυτή είχε κατατεθεί 26 μήνες μετά το δυστύχημα, προκαλώντας έντονη συζήτηση και δυσφορία, κυρίως λόγω της έλλειψης εμπεριστατωμένων πεδικών δεδομένων.
Χημικοί Μηχανικοί σε Επίθεση: «Επιστημονικά διάτρητη και πολιτικά κατευθυνόμενη»
Την αντίθεσή τους στην έκθεση Καρώνη εξέφρασαν επίσης επτά χημικοί μηχανικοί, μέλη της Αριστερής Αγωνιστικής Ενωτικής Συσπείρωσης (ΑΡΑΓΕΣ), με κοινή τους δήλωση στον ιστότοπο του Συλλόγου Πληγέντων του Δυστυχήματος Τεμπών. Οι επιστήμονες αυτοί υπογραμμίζουν ότι η έκθεση όχι μόνο δεν επιβεβαιώνει εμπειρικά το σενάριο σχηματισμού πυρόσφαιρας από έλαια σιλικόνης, αλλά και απορρίπτει χωρίς επιφύλαξη την πιθανότητα ύπαρξης αδήλωτου φορτίου καυσίμων στο εμπορικό τρένο – ένα σενάριο που παραμένει στο τραπέζι ως πιθανή αιτία.
Καταγγέλλουν ότι η έκθεση επικαλείται βιβλιογραφικά δεδομένα χωρίς αντιστοίχιση με πραγματικά ευρήματα, ενώ αφήνει σκόπιμα ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας πυρόσφαιρας από σιλικονικά έλαια, εξυπηρετώντας έτσι, όπως ισχυρίζονται, το επίσημο κυβερνητικό αφήγημα. Την ίδια στιγμή, τονίζουν πως δεν εξετάστηκαν κρίσιμα στοιχεία, όπως ίχνη προϊόντων καύσης ή η συσχέτιση της έντασης της φωτιάς με την ποσότητα του διαθέσιμου μονωτικού υγρού.
Ακόμη πιο αιχμηρή είναι η τοποθέτησή τους αναφορικά με τη γενικότερη πολιτική διαχείριση των σιδηροδρόμων. Θεωρούν ότι η τραγωδία ήταν το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας στρατηγικής απαξίωσης των σιδηροδρομικών υποδομών, που αποσκοπούσε στην ιδιωτικοποίηση και στη λειτουργία τους με κριτήρια της αγοράς. Το δυστύχημα, κατά τους ίδιους, κατέδειξε με τραγικό τρόπο την ανάγκη επαναφοράς των σιδηροδρόμων σε δημόσια διαχείριση και κοινωνικό έλεγχο.
Η δήλωσή τους καταλήγει με μια ρητή καταγγελία: «Η Έκθεση Καρώνη, με την αποδοχή της κυβερνητικής αφήγησης και την αποφυγή εναλλακτικών σεναρίων, κινδυνεύει να καταγραφεί ως εργαλείο πολιτικής σκοπιμότητας. Η επιστήμη, τα πανεπιστήμια και το ΤΕΕ δεν μπορούν να λειτουργούν ως μηχανισμοί επιβεβαίωσης “κρίσιμων” κυβερνητικών στοχεύσεων».
Η υπόθεση Τεμπών, λοιπόν, εκτός από ανθρώπινη τραγωδία, αποδεικνύεται και πεδίο επιστημονικής αλλά και πολιτικής αντιπαράθεσης. Με τους εμπλεκόμενους επιστήμονες να διαφωνούν ριζικά ως προς τα αίτια της έκρηξης, το ζήτημα αποκτά πλέον νέα δυναμική, αφήνοντας να αιωρείται η αίσθηση πως η πλήρης αλήθεια παραμένει ακόμη αδιευκρίνιστη.
