Η ρωσική Δούμα ενέκρινε στις 20 Νοεμβρίου ψήφισμα με το οποίο καλεί την κυβέρνηση της Μόσχας να λάβει μέτρα κατά του Βελγίου, της χρηματοπιστωτικής πλατφόρμας Euroclear και επενδυτών από «μη φιλικές χώρες», σε περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρήσει στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση δανείου προς την Ουκρανία. Η Euroclear, με έδρα τις Βρυξέλλες, διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων εντός της ΕΕ.
Στο ψήφισμα, η ρωσική πλευρά υποστηρίζει ότι η πρόταση της ΕΕ παραβιάζει το ευρωπαϊκό δίκαιο και συγκεκριμένα το Άρθρο 17 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, το οποίο απαγορεύει την αφαίρεση περιουσίας χωρίς δίκαιη αποζημίωση. Η Δούμα χαρακτηρίζει την πρόθεση αξιοποίησης των παγωμένων κεφαλαίων «παράνομη δήμευση» και προειδοποιεί πως μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να θεωρηθεί «κλοπή». Προσθέτει δε ότι κάθε επίθεση στα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να απαντηθεί με νομικές κινήσεις, περιλαμβανομένων αξιώσεων αποζημίωσης και αιτήματος δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων της Euroclear και του Βελγίου σε διάφορες δικαιοδοσίες. Το ψήφισμα αφήνει επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο να αξιοποιηθούν περιουσιακά στοιχεία μη κατοίκων από «μη φιλικά κράτη» ως πηγές αποζημίωσης.
Η ομόφωνη απόφαση του σώματος έρχεται να ενισχύσει προηγούμενες προειδοποιήσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Αλεξέι Μοϊσέγεφ, ο οποίος είχε δηλώσει ότι η Ρωσία δεν θα προχωρήσει σε κατασχέσεις πριν υπάρξει αντίστοιχη επίσημη κίνηση από την πλευρά της ΕΕ. «Αν προχωρήσουν εκείνοι, τότε θα το εξετάσουμε», είχε τονίσει.
Περίπου 250 δισ. δολάρια ρωσικών περιουσιακών στοιχείων παραμένουν παγωμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, όταν ΗΠΑ και σύμμαχοι απαγόρευσαν συναλλαγές με την Κεντρική Τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας. Στο εσωτερικό της ΕΕ βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις για τον τρόπο αξιοποίησης των δεσμευμένων πόρων υπέρ της Ουκρανίας – είτε για την άμυνά της είτε για την ανοικοδόμηση – χωρίς ωστόσο να παραβιαστούν νομικές δεσμεύσεις που δυσκολεύουν τυχόν άμεση κατάσχεση.
Παρά το γεγονός ότι αρκετά κράτη-μέλη υποστηρίζουν τη σχετική πρόταση, υπάρχουν έντονες επιφυλάξεις από το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και την Ουγγαρία, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τον Οκτώβριο, ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ είχε ξεκαθαρίσει ότι η χώρα του δεν θα συναινέσει στη χορήγηση δανείου προς την Ουκρανία χωρίς τρεις συγκεκριμένες εγγυήσεις: πλήρη επιμερισμό του κινδύνου, διαβεβαίωση ότι όλα τα κράτη-μέλη θα συμβάλουν σε τυχόν αποπληρωμή και κοινή στάση όλων των χωρών όπου τηρούνται δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Μέχρι στιγμής, η ΕΕ αξιοποιεί μόνο τους τόκους που παράγονται από τα παγωμένα κεφάλαια. Τον Σεπτέμβριο, ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς πρότεινε τη χορήγηση άτοκου δανείου ύψους περίπου 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, το οποίο θα άρχιζε να αποπληρώνεται μόνο μετά την καταβολή αποζημιώσεων από τη Ρωσία για τις πολεμικές καταστροφές. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διευκρίνισε πως το δάνειο θα εκταμιευθεί σταδιακά και υπό όρους, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Από την πλευρά της, η Μόσχα έχει ήδη προβεί από την έναρξη του πολέμου σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων αξίας περίπου 50 δισ. δολαρίων, ορισμένα εκ των οποίων ανήκουν σε δυτικές εταιρείες που αποχωρούν από τη Ρωσία, ως αντίμετρο στις ευρωπαϊκές κυρώσεις.
