Η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, αν και ανέλαβε μόλις τον Μάρτιο του 2025, έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά της με μια σειρά αποφάσεων που χαρακτηρίζονται από ταχύτητα και ένταση. Η πρώην εκπρόσωπος Τύπου της Νέας Δημοκρατίας προωθεί έργα και συμβάσεις, αρκετά από τα οποία ξεπερνούν κατά πολύ τα συνήθη κονδύλια του υπουργείου, πυροδοτώντας συζητήσεις για την προτεραιότητα και τη στρατηγική κατεύθυνση της εκπαίδευσης.
Μόλις λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, ανακοινώθηκε διεθνής διαγωνισμός για το έργο «ψηφιακό σχολείο», προϋπολογισμού 74 εκατομμυρίων ευρώ με ΦΠΑ. Το πρόγραμμα προβλέπει την ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων, πλατφορμών και ολογραμμάτων, προβάλλοντας τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής εκπαίδευσης. Ωστόσο, η σχολική πραγματικότητα παραμένει γεμάτη ελλείψεις. Τα σχολεία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα σε προσωπικό, υποδομές και κτιριακή ασφάλεια, με καθηγητές και μαθητές να προσπαθούν να λειτουργήσουν υπό δύσκολες συνθήκες.
Η έναρξη της σχολικής χρονιάς αποκάλυψε τις σοβαρές ελλείψεις στο σύστημα. Από την αρχή του Σεπτεμβρίου, τα ρεπορτάζ ανέδειξαν περίπου 8.000 κενές θέσεις εκπαιδευτικών σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα ειδικά σχολεία βρίσκονται σε τραγική κατάσταση, με πολλές τάξεις να απορρίπτουν παιδιά με αναπηρία λόγω υπερπληρότητας και ανεπαρκών υποδομών.
Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, στοιχεία που προέρχονται τόσο από το υπουργείο όσο και από συνδικαλιστικούς φορείς δείχνουν ότι δεκάδες χιλιάδες διδακτικές ώρες παραμένουν ακάλυπτες, ενώ πολλοί εκπαιδευτικοί καλούνται να αναλάβουν γραμματειακά καθήκοντα αντί για διδασκαλία.
Η αντιπαράθεση στο κοινοβούλιο υπήρξε έντονη. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Στ. Παραστατίδης κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι, παρά τις 11.000 προσλήψεις αναπληρωτών, δεν κατάφερε να καλύψει έγκαιρα τα κενά, αφήνοντας πάνω από 15.000 θέσεις ακάλυπτες σε όλη τη χώρα. Η κατάσταση πλήττει κυρίως τα ειδικά σχολεία, όπου μαθητές χάνουν σημαντικές διδακτικές ώρες και πολλοί δεν μπορούν καν να φτάσουν στην τάξη τους λόγω έλλειψης προσωπικού και πόρων.
Τα κενά εντοπίζονται σε βασικά μαθήματα όπως φιλολογικά, φυσικής, πληροφορικής, ενώ σοβαρές ελλείψεις καταγράφονται και στους νηπιαγωγούς, στην παράλληλη στήριξη και στο ολοήμερο σχολείο. Στο πλαίσιο αυτό, η επένδυση των 74 εκατομμυρίων ευρώ σε ψηφιακά ολογράμματα και πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης ακούγεται τουλάχιστον παράταιρη, καθώς δεν αντιμετωπίζει τις στοιχειώδεις ανάγκες των μαθητών και των σχολείων.
Η διακήρυξη του έργου περιλαμβάνει εννέα βασικούς άξονες: από την ανάπτυξη εκπαιδευτικών εργαλείων και ολογραμμάτων έως την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στη χρήση ψηφιακών εφαρμογών, την υποστήριξη μαθητών με ειδικές ανάγκες και τη δημιουργία πολυμεσικού περιεχομένου για γονείς.
Η διάρκεια του έργου ορίζεται σε 12 μήνες, ενώ η σύμβαση υπεγράφη στις 4 Σεπτεμβρίου 2025, μόλις έξι μήνες μετά την προκήρυξη. Εντυπωσιακό είναι ότι το μισό ποσό, περίπου 28,8 εκατομμύρια ευρώ, καταβλήθηκε στον ανάδοχο μέσα σε μόλις 22 ημέρες από την υπογραφή, γεγονός σπάνιο για έργα τέτοιου μεγέθους.
Όπως αναφέρεται στην διακήρυξη της 14ης Μαρτίου, «το έργο της ενίσχυσης του Ψηφιακού Σχολείου περιλαμβάνει 9 βασικούς άξονες:
1. Ανάπτυξη και Διάθεση Εκπαιδευτικών Εργαλείων βασισμένων σε Τρισδιάστατα Ολογράμματα για χρήση στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
2. Ανάπτυξη Ολοκληρωμένου ψηφιακού βοηθού με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, με σκοπό της βελτιστοποίηση της μάθησης και την εξέλιξη της μαθησιακής εμπειρίας των μαθητών
3. Εκπαίδευση των εκπαιδευτικών σε νέα ψηφιακά εργαλεία και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI).
4. Δημιουργία πλατφόρμας και ολοκληρωμένης εφαρμογής ακουστικών και ηλεκτρονικών βιβλίων υψηλών προδιαγραφών στους μαθητές
5. Ενίσχυση των Ατόμων με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες και/ή Αναπηρία από τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ) με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία
6. Ενίσχυση των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και υλικό
7. Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων μέσω πολυμεσικού περιεχομένου (βίντεο, podcast, animation βίντεο, διαδραστικό ψηφιακό υλικό)
8. Υπηρεσίες επέκτασης υφιστάμενων εργαλείων και δια λειτουργικότητας
9. Υπηρεσίες εκπαίδευσης».
Η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται σε 12 μήνες:
«Η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 73.650.792,00 € συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24 % (προϋπολογισμός χωρίς ΦΠΑ: 59.395.800,00 € και ΦΠΑ: 14.254.992,00 €)».
Παράλληλα, το υπουργείο έχει δρομολογήσει και άλλες δαπάνες, όπως η δημιουργία σχολικών λαχανόκηπων με προϋπολογισμό 2 εκατομμυρίων ευρώ, η προμήθεια 2.900 διαδραστικών πινάκων αξίας 9,6 εκατομμυρίων ευρώ και 2 εκατομμυρίων για επικοινωνιακές δράσεις. Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που οι μαθητές συνεχίζουν να φοιτούν σε κτίρια που δεν πληρούν στοιχειώδεις προδιαγραφές ασφαλείας.
Καθημερινά αναφέρονται περιστατικά κατάρρευσης ψευδοροφών, επικίνδυνων σοβάδων και σχολείων που λειτουργούν σε κοντέινερ ή πολυκατοικίες. Στα νηπιαγωγεία και δημοτικά της Αττικής, δεκάδες παιδιά παραμένουν στο σπίτι λόγω έλλειψης προσωπικού ειδικής αγωγής και δρομολογίων μεταφοράς. Τα ειδικά σχολεία αντιμετωπίζουν υπερπληρότητα, ανεπαρκείς πόρους για θεραπευτές και σοβαρά κενά σε παράλληλη στήριξη.
Παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις για ισότιμη εκπαίδευση, η καθημερινότητα των μαθητών παραμένει δύσκολη. Οι γονείς καταγγέλλουν περικοπές σε προσλήψεις και πόρους, ενώ η σύγχυση θεσμών, όπως τα Τμήματα Ένταξης και η Παράλληλη Στήριξη, επιτείνει τα προβλήματα. Η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής τονίζει ότι τα παιδιά χρειάζονται πλήρη πρόσβαση σε υποδομές, εκπαιδευτικούς και θεραπευτικό πλαίσιο, ώστε να μπορούν να απολαμβάνουν αξιοπρεπή εκπαίδευση.
Στο ίδιο πλαίσιο, το υπουργείο προχωρά σε επενδύσεις που φαίνεται να αγνοούν τις άμεσες ανάγκες. Η εγκατάσταση ατομικών σχολικών θυρίδων σε 4.000 σχολεία με κόστος 8,5 εκατομμυρίων ευρώ, τα ψηφιακά ολογράμματα, οι λαχανόκηποι και οι ψηφιακοί βοηθοί AI παρουσιάζονται ως σύμβολα εκσυγχρονισμού, τη στιγμή που η καθημερινότητα των σχολείων παραμένει σε κρίση και οι μαθητές εκτίθενται σε σοβαρούς κινδύνους. Η αντίθεση μεταξύ μεγάλης δαπάνης για ψηφιακά και τα ανοιχτά κενά στην καθημερινή εκπαίδευση δημιουργεί ένα παράδοξο σκηνικό, όπου η εικόνα της προόδου συγκρούεται με την αδιάψευστη πραγματικότητα των σχολικών αιθουσών.
Σε άλλες πρόσφατες αποφάσεις εντοπίζουμε ακόμα δυο με σημαντικό ενδιαφέρον.
1. Αυτή στις 10 Οκτωβρίου 2025 για προμήθεια 2.900 διαδραστικών πινάκων εκπαίδευσης ύψους 9,6 εκατ. ευρώ
2. Όπως και για δαπάνη 2 εκατ. ευρώ για προβολή του υπουργείου, με απόφαση 20 Ιουνίου και τροποποίηση 24 Νοεμβρίου 2025, συγκεκριμένα για «πληροφόρηση και δημοσιότητα των έργων του ΥΠΑΙΘ.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ υπάρχουν πολλά κενά σε εκπαιδευτικό προσωπικό, αλλά και μεγάλη προβλήματα στις κτιριακές υποδομές και στις συνθήκες ασφαλείας για τους μαθητές.
Το 2024-2025 εξακολουθούμε να διαβάζουμε στον ημερήσιο Τύπο ειδήσεις για «γιαπιά, εργοτάξια, κοντέινερς και εκπαιδευτικά ιδρύματα σε εισόδους πολυκατοικιών, με σοβάδες έτοιμους να πέσουν».
Κτίρια παλιά και κακοσυντηρημένα υποδέχονται τους μαθητές, όπως στο 17ο δημοτικό στο Αιγάλεω που κρίθηκε ακατάλληλο λόγω σεισμού το 2019. Εξακολουθούσε, όμως, να λειτουργεί έξι σχολικές χρονιές μετά. «Το σχολείο όχι μόνο δεν επισκευάστηκε αλλά βανδαλίστηκε. Τα παιδιά μοιράζονταν σε σχολεία της περιοχής, έως ότου προκύψει μία λύση-μπάλωμα», διαβάζαμε στα «Νέα» τον Σεπτέμβριο 2024.
Πρόσφατα, στις 3 Δεκεμβρίου 2025, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση που αντιμετωπίζουν χιλιάδες οικογένειες με παιδιά ΑμεΑ.
Παρά τις δεσμεύσεις για «ισότιμη εκπαίδευση», η καθημερινότητα των μαθητών στην Αττική παραμένει ιδιαίτερα δύσκολη: πολλά παιδιά παραμένουν στο σπίτι, καθώς δεν έχουν εξασφαλιστεί τα απαραίτητα δρομολόγια μεταφοράς προς τα σχολεία τους.
Οι γονείς καταγγέλλουν σοβαρές ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό ειδικής αγωγής, καθώς και σε εξειδικευμένους θεραπευτές, όπως λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές. Τα ειδικά σχολεία αντιμετωπίζουν υπερπλήρωση και λειτουργούν συχνά σε ακατάλληλα κτίρια, ενώ η παράλληλη στήριξη, που αποτελεί δικαίωμα των μαθητών, έχει περιοριστεί σημαντικά λόγω των πρόσφατων περικοπών.
Οι γονείς προειδοποιούν ότι η σύγχυση θεσμών, όπως τα Τμήματα Ένταξης και η Παράλληλη Στήριξη, οδηγεί σε μειώσεις προσλήψεων και πόρων, εις βάρος των μαθητών με αναπηρία. Η Ομοσπονδία τονίζει ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη από πλήρη πρόσβαση σε υποδομές, εκπαιδευτικό προσωπικό και θεραπευτικό πλαίσιο, ώστε να έχουν αξιοπρεπή εκπαίδευση.
Επίσης, σε αίθουσες προκάτ και ακατάλληλα κτίρια εξακολουθούν να παραμένουν δεκάδες νηπιαγωγεία Βύρωνα, Καισαριανής και Παγκρατίου, ενώ τον Νοέμβριο 2025 η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας προειδοποίησε ότι είναι κρίσιμη η κατάσταση των κτιρίων στα 4.728 νηπιαγωγεία της χώρας, τονίζοντας ότι «οι συνθήκες λειτουργίας τους είναι τουλάχιστον ανησυχητικές».
Στον Δήμο Μαρκοπούλου Μεσογαίας, στις 5 Νοεμβρίου 2025 σημειώθηκε πτώση τμήματος της οροφής στο 1ο Δημοτικό Σχολείο την ώρα του μαθήματος, προκαλώντας τον τραυματισμό δύο μαθητών. Στο 1ο Νηπιαγωγείο Γραμματικού, όταν στις 6 Οκτωβρίου 2024 κατέρρευσε η ψευδοροφή του κτιρίου, λίγα μόλις λεπτά μετά την αποχώρηση των νηπίων. Υπάρχουν και δεκάδες άλλα παρόμοια περιστατικά ανά την Επικράτεια.
Κι όμως, το υπουργείο Παιδείας εξακολουθεί να παρουσιάζει ως σημαντική επένδυση την π.χ. εγκατάσταση ατομικών σχολικών θυρίδων (lockers) σε έως 4.000 Δημοτικά Σχολεία, με προϋπολογισμό 8.500.000 ευρώ ή όπως τα ολογράμματα και τους… λαχανόκηπους.
